Complottheorieën, zijn aan de orde van de dag...

Nog niet zo lang geleden, als mensen mij complottheorieën toefluisterden, dan keek ik zo’n persoon diep in de ogen en zei: “Elvis is niet dood”. Daar eindigde de discussie dan meestal en meestal met een lach. De ander begreep dat ik die complotten niet zo serieus nam, had er zelf waarschijnlijk ook zo z’n twijfels bij, dus we konden het er verder bij laten zitten.

Het is nog niet zo lang geleden, dat ik die grap inslikte. Het was me duidelijk dat mijn gesprekspartner er echt heilig van overtuigd was, dat vaccins bedoelt zijn om mensen ziek te maken. Zo heilig, dat de grap me in de keel bleef steken. Het was een aardig, weldenkend en goed opgeleide dame, iemand van wie ik verwachtte dat ze feiten en bronnen kon controleren.

Het complot van de farmaceutische industrie is er een, maar er zijn er veel meer! Eerst dacht ik dat het kwam omdat ik er op ging letten, maar inmiddels denk ik dat niet meer. Complottheorieën zijn aan de orde van de dag. Ze zijn ronduit in de mode.

Geloven mensen serieus in complottheorieën ?

Ik durf gerust te bekennen dat ik daar een tijd van in de war ben geweest. De man die president van de VS wil worden (toen wilde hij het alleen nog maar) roept dat de pers tegen hem samenzweert?
En hij komt er ook nog mee weg? Mensen geloven dat? Hoe is het mogelijk, in een land als Amerika, wat toch miljoenen mensen telt, die echt kunnen nadenken.

Ondertussen zie ik ook standpunten verharden, over tal van onderwerpen (vaccinatie, zwarte piet, vluchtelingen) is geen normaal gesprek meer mogelijk. Je hebt een voor en een tegen kamp. Zo zwart-wit ligt het. (Wat in de Zwarte Pieten discussie wel weer een leuke woordgrap is.)

En toen opeens, in een flits snapte ik het!
Een complottheorie is heel erg overzichtelijk: alle tegenwerpingen kunnen worden afgedaan als bewijs van het complot.
“Geloof jij dat vaccineren wel helpt, dat de pers onafhankelijk is? Aaahh, gut… het zoveelste bewijs hoe slim de ….(vul maar in) de zaken weet te manipuleren…”

In een wereld die zo onoverzichtelijk is en ook zo snel veranderd, die vaak zo gruwelijk wreed is en nog vaker niet eerlijk, is een complot een verademing. Een fijn overzichtelijk complot: wij zijn de goede en zij zijn de slechte. Een soort Starwars, of Lord of the Rings… Je hoeft niet meer na te denken, je hoeft geen bronnen meer te controleren, geen feiten meer af te wegen. Je hoeft alleen maar te geloven.

Met dit inzicht begreep ik ook waarom de standpunten zich zo verharden. Gelovigen geloven, die hebben geen behoefte aan feiten en waarheidsbevindingen.

Ik ben blij dat ik begrijp hoe het zit, nu nog leren er mee om te gaan.

lees ook: Gezichtsverlies, het doet altijd zeer